Tijdens mijn reis door India maakte ik kennis met het begrip reïncarnatie. Nu ik terug ben vraag ik me af of reïncarnatie ook in andere culturen voorkomt?

In alle culturen en periodes in de geschiedenis vinden we beschrijvingen van persoonlijke herinneringen aan vorige levens. Door ervaringen in mijn privé-leven en in mijn coachingwerk ben ik mij gaan interesseren voor het onderzoek naar reïncarnatie. Het begrip reïncarnatie is niet alleen in de Oosterse religies, maar ook in de Klassieke Oudheid (zoals bij Plato) diep verankerd. Het werd uitgebreid onderwezen onder onze vroege Europese, Afrikaanse en Amerikaans-Indiaanse voorouders. Ook onder de christelijke gnostici is reïncarnatie een wijdverbreide leer geweest. In de Westerse christelijke traditie was deze visie tot 500 jaar na Christus nog aanwezig, waarna de reïncarnatievisie buiten gebruik raakte. De reden daarvoor zou zijn dat het idee dat er maar één leven is met daarna het hiernamaals met de hel of de hemel, de kerk meer macht gaf over de gelovigen.

We weten nog niet hoe reïncarnatie precies werkt en wat de rol van tijd en geheugenoverdracht hierbij is, maar hoe het ook functioneert, eerdere levenservaring heeft zijn effect op ons huidige bestaan. Er is veel serieus onderzoek gedaan door verschillende vooraanstaande wetenschappers, psychotherapeuten, journalisten en theologen. Dr. Helen Wambach heeft bijvoorbeeld meer dan duizend mensen teruggevoerd naar vorige levens, waarvan een behoorlijk aantal bleek te hebben bestaan zoals beschreven in de herinneringen. De meeste mensen waren, in zo’n vorig leven, onbekende personen die simpele levens leidden.

Psychotherapeute Carol Bowman begon aan haar onderzoek toen haar vijfjarige zoontje accurate en gedetailleerde herinneringen aan voorbije tijden bleek te hebben. Ze schreef de twee boeken ‘Children’s Past Lives’ (1997) en ‘Return from Heaven’ (2001) en kreeg reacties vanuit de hele wereld van ouders die dezelfde soort ervaringen hadden met hun kinderen.

Dr. Ian Stevenson, hoogleraar psychiatrie, bekend als kritisch en grondig onderzoeker, was gespecialiseerd in gevallen waarbij kinderen al heel jong spontaan tot in detail over vroegere levens spraken. Kinderen die beginnen te praten over hun vroegere leven, zijn vaak in een leeftijdsfase (tussen de twee en vier jaar) waarin ze beperkt toegang hebben tot informatie waarop ze een reïncarnatieverhaal zouden kunnen opbouwen. Een grote hoeveelheid kinderen vertelt in de gepubliceerde onderzoeken van Stevenson (en zijn opvolger J. Tucker) over hun vroegere levens – met de correcte benamingen voor bijvoorbeeld familieleden en plaatsen waar ze hebben gewoond.

Onlangs kwam er een interessant boek uit van de Nederlandse freelance journalist Michiel Hegener, ‘Leven op herhaling – bewijzen voor reïncarnatie’ (2012). Hegener reisde drie jaar de wereld af op zoek naar mensen met een toetsbaar verhaal over een vorig leven. Hij stelt in zijn boek belangrijke vragen, waarover hij ook discussieerde met onderzoekers, sceptici en wetenschapsfilosofen. Aanleiding voor zijn onderzoek was zijn eigen spontane herinnering aan een vorig leven.

De Amerikaanse arts Raymond A. Moody, bekend door zijn baanbrekend onderzoek naar bijna-doodervaringen, schreef het boek ‘Life before Life’ (1989). Geïntrigeerd door de informatie die hij van cliënten ontving, begon hij een systematisch onderzoek.

Moody geeft daarin ook een aantal waarschuwingen voor regressies naar vorige levens, die ik persoonlijk onderschrijf. Wanneer regressie namelijk niet goed begeleid wordt, kan het in plaats van een verhelderend avontuur juist verraderlijke kanten hebben. Bovendien bevordert het teruggaan naar eerdere levens nogal eens vluchtgedrag, wanneer iemand te hoge verwachtingen heeft of er obsessief mee omgaat. Soms raken we ver van huis, als interesse in reïncarnatie voor fatalistische ideeën zorgt waardoor we anderen of onszelf veroordelen. Dit gebeurt als mensen problemen en slechte omstandigheden als een straf gaan zien. En ze de noodzaak van hulp en het streven naar verbetering daarom overbodig vinden.

Er kan sprake zijn van oorzaak en gevolg maar het is me echter ook duidelijk geworden dat het allemaal niet zo simpel is als vaak wordt gesteld. Vergelijk het met je huidige leven: Alles wat we doen en niet doen heeft gevolgen. Maar we hebben niet alles in de hand. Er is bijvoorbeeld de interactie met anderen, en met de maatschappij waarin we leven. Er zijn gebieden waar we veel zeggenschap hebben, en er zijn gebieden die niet of moeilijk beïnvloedbaar zijn. Het is de kunst (en de keuze) om zo optimaal mogelijk met beide gebieden om te gaan.

De belangrijkste betekenis die een regressie naar een vorig leven kan hebben, is dat het je een gevoel van innerlijke ruimte kan geven, naar jezelf en naar anderen. Je kunt ontdekken dat levenswijsheid eventueel negatief “karma” laat verdwijnen, zowel in een eerder bestaan als in je leven nu. Bovendien kan het je helpen om je huidige ambities, beweegredenen en uitdagingen beter te begrijpen.

Hoe sta jij tegenover het idee dat je al eens eerder hebt geleefd, en dat je misschien wel weer terugkomt na dit leven?

Heb je herinneringen aan een vorig leven? Of heb je misschien een vermoeden hoe een van je vorige levens zou zijn geweest?

Hoe zou je zelf willen dat een nieuw leven hier op aarde eruit zou zien? Zit daar iets bij dat je nu al zou willen en kunnen verwezenlijken?

Boekentips:

• Michiel Hegener, Leven op herhaling – bewijzen voor reïncarnatie, 2012.
• Jim B. Tucker, Life Before Life: A Scientific Investigation of Children’s Memories of Previous Lives, 2005. [In het Nederlands: Mama, vroeger was ik]
• Joanna Klink, Vroeger toen ik groot was – vergaande herinneringen van kinderen, 1990.
• Carol Bowman, Children’s Past Lives, 1997. [In het Nederlands: Wie was mijn kind?]
• Carol Bowman, Return from heaven, 1997. [In het Nederlands: Kinderen uit de hemel]
• Dr. Raymond Moody, Life after Life, 1975. [In het Nederlands: Leven na dit leven]

Kijktip:

Psychotherapeut Peter Ramster reisde in 1981 naar Europa met vier van zijn cliënten om hun controleerbare herinneringen te onderzoeken. ´Reïncarnation´, een Australische documentaire, is een filmverslag over dat onderzoek. De documentaire is op YouTube te zien onder de titel ‘Reïncarnation-Regression‘. Op YouTube staat dat het een ‘banned video’ is, maar dat klopt niet: de film is in vele landen op televisie uitgezonden, zo ook in Nederland door de AVRO in 1986.