Psychologe Elaine N. Aron was  de eerste die uitvoerig onderzoek deed naar gevoelige mensen. Ze is grondlegger van het begrip hooggevoeligheid, en heeft daarmee al veel mensen kunnen helpen om hun eigen problematiek beter te begrijpen. Een paar jaar geleden kwam Elaine Aron naar Nederland om haar boek ‘De kracht van zelfwaardering’ te introduceren. Ik was die avond ook uitgenodigd om een lezing te geven, in verband met mijn boeken Hoogsensitiveit als Kracht en Versterk je Uitstraling.

Net als ik kwam zij die avond met haar man. Arthur Aron is werkzaam als sociaal psycholoog. Toen hij hoorde dat mijn man als hoogleraar in de filosofie onderzoek doet naar de invloed van tijd, was hij erg geïnteresseerd. Hij vertelde dat hij eigenlijk ook graag filosoof had willen worden. ‘In mijn onderzoeksgroepen vertolk ik altijd de rol van filosoof door belangrijke vragen te stellen,’ zei hij.

Dat belangrijke vragen ertoe doen heeft Elaine met haar onderzoek wel laten zien. Door nieuwe vragen te stellen over gevoeligheid werd deze eigenschap in een nieuw kader gezet.

Elaine’s man bleek, net als mijn man, niet hooggevoelig te zijn. Dat verschil kan erg lastig zijn in een relatie. Maar je kunt er ook profijt van hebben wanneer je goed weet om te gaan met dat verschil. De HSP (Highly Sensitive Person) kan zich bijvoorbeeld laten stimuleren zijn grenzen te verleggen, en de niet-HSP zou meer oog kunnen krijgen voor subtiliteiten.

Eén aanpak die mij heeft geholpen, is om het hoogsensitieve aspect in anderen te gaan zien. Daarmee wil ik niet ontkennen dat hooggevoeligheid een apart kenmerk is; Mensen verschillen daadwerkelijk in de mate waarin ze stimulansen verdragen en openstaan voor de diepere betekenis van gebeurtenissen. Maar meer oog hebben voor andermans gevoeligheid maakt je beslist toleranter, zowel naar jezelf als naar je omgeving. En die tolerantie stimuleert weer je stressbestendigheid.

De meeste mensen, aldus Aron, hebben een hooggevoelig aspect dat in bepaalde situaties boven komt drijven. Veel mensen worden bovendien sensitiever naarmate ze ouder worden. En behalve dat kan iedereen ook bij tijd en wijle hooggevoelig zijn, bijvoorbeeld na een periode van afzondering of door een vakantie in de natuur.

‘Sensitiviteit’ drukt  een grotere ontvankelijkheid voor stimulatie uit. Maar het woord ‘sensitief’ staat ook voor begripvol en bewust zijn. Daarom lijkt het soms alsof niet-HSP’s altijd worden gezien als ongevoelig. Maar zowel HSP’s als niet-HSP’s kunnen deze sensitieve kwaliteiten hebben. Deze zijn vooral aanwezig als we in balans zijn. Als HSP’s echter overprikkeld zijn, wat regelmatig voorkomt, zijn ze allesbehalve begripvol of gevoelig. Ze zijn dan overladen en willen alleen zijn. Niet-HSP’s daarentegen worden juist begripvoller tegenover anderen in chaotische omstandigheden.

Je bent dus niet per definitie beter dan een ander door je hooggevoeligheid maar je kunt er wel blij mee zijn! Je sensitiviteit heeft veel voordelen, maar zeker ook nadelen. Maar wanneer je de tijd neemt om de signalen van je sensitiviteit beter te herkennen en te leren jezelf niet te overladen met prikkels, kun je ook in deze minder sensitieve wereld je eigen plek ontdekken.

• Wat  helpt  jou om je goed te voelen in de buitenwereld en om  je vaardigheden het beste in te zetten? En weet je wanneer het beter is om je terug te trekken?
• Begrijp je voldoende wat het betekent om een hooggevoelig persoon te zijn? Neem je de signalen die je lichaam en je stemming geven serieus?
• Heb je de emotionele gevolgen van pijnlijke ervaringen uit je verleden geheeld? En heb je door een beter inzicht in je hooggevoelige eigenschappen  je verleden in een nieuw kader kunnen plaatsen?
• Wat vind jij de voor- en de nadelen van je hooggevoeligheid?

Zie ook: Kenmerken van Hooggevoeligheid