Hoe kan ik echt gevaar onderscheiden van ‘gewoon’ ergens bang voor zijn?
Angst kan een intuïtief signaal zijn dat je beschermt tegen gevaar. Je voorvoelt dan dat er iets vervelends of ergs gaat gebeuren als je iets doet of juist niet doet. Intuïtieve angst negeren is onverstandig, maar dat betekent niet dat elke vorm van angst de leidraad voor je handelen moet zijn. Het gaat erom intuïtieve angst, dus als er echt gevaar dreigt, te onderscheiden van ‘gewoon’ ergens bang voor zijn.
Herken een intuïtieve waarschuwing
Intuïtieve angst is geen langdurige emotie zoals verdriet of geluk, maar een kort subtiel signaal. Volgens Gavin de Becker, een bekende veiligheidsadviseur voor overheden, grote organisaties en publieke figuren, is luisteren naar je intuïtie de beste strategie om een gevaarlijke situatie te voorkomen of te overleven.In het boek ‘The Gift of Fear’ leert De Becker de lezer hoe je subtiele signalen op de juiste manier interpreteert. Als je de waarschuwingssignalen herkent, dan kunnen ze je helpen om je intuïtie te volgen. Twee voorbeelden uit mijn eigen praktijk ter illustratie.
Deborah was boven met de was bezig, toen ze opeens erg ongerust werd over haar dochtertje van 1 jaar die beneden in de box lag. Eerst had zij de neiging om haar ongerustheid weg te redeneren met ‘ze ligt veilig in de box en ik ben maar heel even weg’, maar ze bleef de grote urgentie voelen om meteen naar beneden te gaan. Ze nam de waarschuwing serieus en was nog net op tijd om een stukje losgeraakt speelgoed uit haar baby’s mond te halen.
Marieke had net haar supermarktboodschappen gepind, toen de man achter haar in de rij gebaarde dat ze vijf euro had laten vallen. Marieke zei dat het briefje niet van haar was, maar de man pakte het op en stak het haar toe. Omdat hij maar aan bleef houden en haar ‘nee, het is niet van mij’ bleef negeren, stopte ze uiteindelijk het geld in haar portemonnee. Eenmaal buiten kwam de man haar achterna en zei dat het briefje toch van hem was. Toen ze haar portemonnee pakte, griste hij hem uit haar hand en rende weg. Hij had ook haar pincode afgekeken en nam meteen het maximale bedrag op. Marieke baalde dat ze niet had geluisterd naar het slechte gevoel dat de man haar vanaf de eerste confrontatie gaf.
Maak jezelf weerbaar …
In zijn boek beschrijft De Becker onder andere specifiek gedrag waaraan je aanvallers kunt herkennen, zoals negeren van het woord ‘nee’. Als Marieke deze tactiek van haar belager had herkend, dan was ze meer op haar hoede geweest. Om gevaar te voorkomen en weerbaar te zijn, moet je de waarschuwingssignalen ook serieus nemen en ernaar handelen. Dus als een onguur uitziend type je benadert denk dan niet: ‘ik mag niet bevooroordeeld zijn’. Of wanneer je je ongerust voelt bij een aanbod van een keurig uitziend persoon: ‘ik moet hierop ingaan anders ben ik onaardig’. Voorkomen is beter dan genezen, stelt De Becker.
… maar niet onnodig bang
Tegelijkertijd moet je je niet door alles wat je hoort of leest in de media bang laten maken. In veel gevallen betreft het gevaren die in de praktijk relatief weinig voor komen. Onnodige angst kan je leven en levensvreugde belemmeren. Bovendien let je daardoor juist minder goed op de subtiele signalen uit jouw omgeving die wel degelijk op gevaar wijzen. De Becker verwoord dat mooi: onterechte angst is een kruis, maar terechte angst is een gift.
Leestips
The Gift of Fear , Gavin De Becker. (In het Nederlands vertaald als ‘De gave angst; overlevingssignalen als bescherming tegen geweld’)
Protecting the Gift; keep Children and Teenagers save – Gavin de Becker
Kidpowerbook – Irene van der Zande
Hoogsensitiviteit als kracht, werken met je intuïtie – Carolina Bont
